Mô hình PESO là gì? Phân tích chi tiết & ứng dụng trong marketing hiện đại năm 2025

Trong thời đại số hóa, doanh nghiệp đang phải đối mặt với một thách thức lớn: sự phân mảnh truyền thông. Khách hàng xuất hiện khắp nơi – từ quảng cáo Google đến bài viết blog, từ video TikTok đến tin tức báo chí. Nhiều doanh nghiệp vẫn đang quản lý các kênh truyền thông một cách rời rạc, dẫn đến lãng phí ngân sách và thông điệp không nhất quán. Qua nhiều năm làm việc trong lĩnh vực marketing tích hợp, tôi nhận ra rằng mô hình PESO chính là giải pháp tối ưu giúp doanh nghiệp kết nối các kênh truyền thông thành một hệ sinh thái hoàn chỉnh.

Trong bài viết này, tôi sẽ phân tích sâu về mô hình PESO – từ định nghĩa cơ bản, 4 thành phần cốt lõi, cách chúng tương tác với nhau, đến quy trình triển khai cụ thể và những nghiên cứu thực tế thành công. Hãy cùng tôi khám phá cách mô hình này có thể biến đổi chiến lược truyền thông của bạn trong năm 2025.

Mô hình PESO là gì? Nguồn gốc và khái niệm cơ bản

Mô hình PESO đang trở thành nền tảng cho chiến lược truyền thông hiện đại. Để hiểu rõ và áp dụng hiệu quả, chúng ta cần nắm vững nguồn gốc, định nghĩa và lý do tại sao PESO vượt trội hơn các mô hình trước đó.

Định nghĩa mô hình PESO

PESO là từ viết tắt của Paid Media (truyền thông trả phí), Earned Media (truyền thông lan truyền), Shared Media (truyền thông chia sẻ), và Owned Media (truyền thông sở hữu).

Mô hình PESO là khung chiến lược tích hợp truyền thông, giúp doanh nghiệp phân loại, quản lý và kết hợp hiệu quả bốn loại phương tiện truyền thông để tạo ra hiệu ứng cộng hưởng tối đa.

Điểm đặc biệt của PESO là nó không chỉ phân loại các kênh truyền thông, mà còn nhấn mạnh sự tương tác và hỗ trợ lẫn nhau giữa chúng. Tôi thường gọi PESO là mô hình “truyền thông hội tụ” vì nó phá vỡ rào cản giữa PR, Marketing, mạng xã hội và tiếp thị nội dung. Thay vì hoạt động riêng lẻ, bốn thành phần này tạo thành một hệ sinh thái hoàn chỉnh, mỗi thành phần đều khuếch đại hiệu quả của những thành phần còn lại.

Lịch sử hình thành và phát triển

Mô hình PESO không xuất hiện một cách ngẫu nhiên, mà là kết quả của sự tiến hóa trong cách chúng ta hiểu và sử dụng truyền thông.

• Trước năm 2014: Thị trường marketing chủ yếu sử dụng mô hình POE (Paid-Owned-Earned Media) do Forrester Research giới thiệu năm 2009. Lúc này, PR và Marketing vẫn là hai lĩnh vực hoạt động độc lập với nhau. PR tập trung vào Earned Media (quan hệ báo chí), Marketing lo Paid Media (quảng cáo), còn Owned Media (website, blog) thường bị coi nhẹ.
• Năm 2014: Gini Dietrich, người sáng lập Arment Dietrich và là chuyên gia PR hàng đầu, đã giới thiệu mô hình PESO trong cuốn sách “Spin Sucks: Communication and Reputation Management in the Digital Age”. Bà nhận ra rằng sự bùng nổ của mạng xã hội đã thay đổi hoàn toàn bối cảnh truyền thông – người dùng không còn chỉ là người tiêu thụ nội dung, mà trở thành “nhà xuất bản” của chính mình. Do đó, Shared Media (mạng xã hội) cần được tách riêng thành thành phần thứ tư độc lập.
• Từ 2014 đến nay: Mô hình PESO nhanh chóng được chấp nhận rộng rãi trong cộng đồng marketing và PR toàn cầu. Theo nghiên cứu của Content Marketing Institute năm 2024, 73% doanh nghiệp B2B và 68% doanh nghiệp B2C đã áp dụng khung PESO vào chiến lược truyền thông của họ. Đến năm 2025, PESO đã trở thành chuẩn mực trong truyền thông marketing tích hợp.

Tại sao mô hình POE lỗi thời và PESO vượt trội

Nhiều người vẫn thắc mắc: liệu mô hình POE đã đủ tốt, tại sao phải chuyển sang PESO? Hãy cùng tôi so sánh rõ ràng qua bảng dưới đây:

Qua kinh nghiệm triển khai cho hơn 50 doanh nghiệp, tôi nhận thấy PESO vượt trội vì ba lý do chính. Thứ nhất, nó thừa nhận sức mạnh của người dùng trong việc phân phối nội dung – điều mà POE không làm rõ. Thứ hai, PESO cung cấp ngôn ngữ chung cho cả đội PR, Marketing, mạng xã hội và nội dung, giúp phá vỡ sự rời rạc giữa các phòng ban. Thứ ba, mô hình này linh hoạt hơn trong việc đo lường và tối ưu hóa, vì mỗi thành phần có KPI riêng biệt nhưng cũng đóng góp vào mục tiêu chung.

Phân tích chi tiết 4 thành phần của mô hình PESO

Sức mạnh thực sự của PESO nằm ở việc hiểu sâu từng thành phần và cách chúng hoạt động. Hãy cùng tôi đi sâu vào từng yếu tố một cách chi tiết và thực tế.

Paid Media (Truyền thông trả phí)

Paid Media là các kênh truyền thông mà doanh nghiệp phải trả tiền để có thể hiển thị quảng cáo hoặc nội dung của mình đến đối tượng mục tiêu.

Các kênh phổ biến

Trong thời đại số, Paid Media đã phát triển từ quảng cáo truyền thống sang quảng cáo số với khả năng nhắm mục tiêu cực kỳ chính xác. Các kênh quảng cáo số bao gồm Google Ads (quảng cáo tìm kiếm và hiển thị), Facebook Ads và Instagram Ads (nhắm mục tiêu theo sở thích và hành vi), TikTok Ads (tiếp cận Gen Z), LinkedIn Ads (marketing B2B), và YouTube Ads (tiếp thị video). Quảng cáo truyền thống vẫn có giá trị với quảng cáo truyền hình, báo in, radio, biển quảng cáo và quảng cáo ngoài trời. Ngoài ra còn có quảng cáo tự nhiên hòa vào nội dung, nội dung tài trợ, và Influencer Marketing có trả phí.

Ưu điểm vượt trội

Paid Media mang lại lợi thế về tốc độ và kiểm soát. Bạn có thể tiếp cận hàng nghìn người chỉ trong vài giờ sau khi chạy chiến dịch. Kiểm soát hoàn toàn thông điệp, hình ảnh, đối tượng mục tiêu, thời gian hiển thị và ngân sách. Khả năng nhắm mục tiêu chính xác theo độ tuổi, giới tính, vị trí địa lý, sở thích, hành vi mua hàng giúp tối ưu hiệu quả. Dễ dàng đo lường ROI (tỷ suất hoàn vốn) thông qua các số liệu cụ thể. Và quan trọng nhất, có thể mở rộng quy mô nhanh chóng khi chiến dịch hiệu quả bằng cách tăng ngân sách.

Nhược điểm cần lưu ý

Chi phí là rào cản lớn nhất, đặc biệt trong các ngành cạnh tranh cao như thương mại điện tử và fintech. Hiệu quả giảm ngay lập tức khi bạn ngừng chi tiêu – không có tính bền vững như Owned hay Earned Media. Độ tin cậy thấp hơn so với Earned Media vì người dùng biết đây là quảng cáo có trả tiền. Người dùng mệt mỏi với quảng cáo xảy ra khi thấy cùng một quảng cáo quá nhiều lần. Và ngày càng nhiều người sử dụng phần mềm chặn quảng cáo.

KPI quan trọng cần theo dõi

Tôi luôn khuyên khách hàng theo dõi sát sao các chỉ số: CPC (chi phí mỗi lượt nhấp), CPM (chi phí cho 1000 lần hiển thị), CTR (tỷ lệ nhấp), tỷ lệ chuyển đổi, ROAS (lợi nhuận trên chi phí quảng cáo), và CPA (chi phí thu hút mỗi khách hàng).

Earned Media (Truyền thông lan truyền)

Earned Media là sự công nhận tự nhiên mà thương hiệu nhận được từ bên thứ ba mà không phải trả tiền trực tiếp. Đây là “thánh chén” của PR và là thành phần có độ tin cậy cao nhất trong mô hình PESO.

Các hình thức Earned Media

Đưa tin trên báo chí bao gồm tin tức trên báo điện tử, báo in, tạp chí chuyên ngành, đài truyền hình và radio. Đánh giá và lời chứng thực từ khách hàng trên các nền tảng như Google Reviews, Facebook Reviews, Trustpilot.

Truyền miệng là khi khách hàng tự nguyện giới thiệu sản phẩm cho bạn bè, đồng nghiệp. Nhắc đến tự nhiên trên mạng xã hội khi người dùng gắn thẻ thương hiệu hoặc thảo luận về sản phẩm. Liên kết ngược từ các website uy tín trong ngành giúp tăng SEO. Giải thưởng và sự công nhận từ các tổ chức độc lập cũng là Earned Media quý giá.

Ưu điểm không thể thay thế

Earned Media có độ tin cậy cao nhất trong tất cả bốn thành phần PESO. Theo nghiên cứu của Nielsen 2023, 88% người tiêu dùng tin tưởng đánh giá từ người dùng khác hơn bất kỳ hình thức quảng cáo nào.

Không tốn chi phí trực tiếp – bạn không phải trả tiền cho mỗi lần xuất hiện trên báo chí hay mỗi đánh giá tích cực. Tạo độ tin cậy và uy tín mạnh mẽ cho thương hiệu. Có hiệu ứng lan tỏa lâu dài – một bài viết trên báo lớn có thể được trích dẫn và chia sẻ trong nhiều tháng.

Nhược điểm và thách thức

Khó kiểm soát – bạn không thể chỉ đạo báo chí viết gì hoặc khách hàng đánh giá như thế nào. Cần thời gian xây dựng – không có “mua ngay, dùng ngay” như Paid Media. Có thể là tin tức tiêu cực nếu có bê bối hay sự cố. Khó đo lường chính xác giá trị kinh tế của một bài báo hay một đánh giá.

KPI quan trọng cần theo dõi

Số lần được nhắc đến trên truyền thông, tỷ lệ tiếng nói so với đối thủ, phân tích cảm xúc (tích cực, tiêu cực, trung lập), chất lượng liên kết ngược, và uy tín tên miền của các website liên kết về bạn.

Shared Media (Truyền thông chia sẻ)

Shared Media là nội dung được người dùng chia sẻ và phân phối trên các nền tảng mạng xã hội. Đây là thành phần đặc biệt vì nó nằm ở vị trí giao thoa giữa Owned và Earned Media.

Các nền tảng chính

Tại Việt Nam và toàn cầu, các nền tảng Shared Media quan trọng nhất bao gồm Facebook và Instagram với hơn 3 tỷ người dùng kết hợp, TikTok đang bùng nổ với Gen Z và millennials, YouTube là vua của video dài.

Đối với B2B, LinkedIn là nền tảng không thể thiếu. Twitter/X và Threads đang tạo ra không gian thảo luận thời gian thực. Các diễn đàn cộng đồng như Reddit, Quora, và các nhóm Facebook chuyên ngành cũng đóng vai trò quan trọng.

Đặc điểm độc đáo

Shared Media có đặc điểm lai tạo độc đáo. Nó bắt đầu từ Owned (bạn đăng nội dung trên trang của mình) nhưng trở thành Earned khi người khác chia sẻ. Nội dung do người dùng tạo như ảnh check-in, video đánh giá, video mở hộp là tài sản vô giá. Tiềm năng lan truyền cao – một video có thể đạt hàng triệu lượt xem chỉ trong vài ngày. Tương tác hai chiều với khách hàng qua bình luận, tin nhắn, phản ứng tạo mối quan hệ gần gũi hơn quảng cáo một chiều.

Ưu điểm mạnh mẽ

Shared Media khuếch đại phạm vi tiếp cận tự nhiên mà không tốn chi phí quảng cáo. Tạo tương tác và xây dựng cộng đồng xung quanh thương hiệu. Bằng chứng xã hội từ việc nhiều người chia sẻ và bình luận tích cực làm tăng lòng tin. Chi phí thấp so với Paid Media – chỉ cần đầu tư vào sản xuất nội dung chất lượng.

Nhược điểm cần cảnh giác

Khó kiểm soát câu chuyện, luồng thông tin – người dùng có thể chia sẻ theo cách bạn không mong muốn. Phụ thuộc vào thuật toán nền tảng – Facebook, Instagram liên tục thay đổi thuật toán, làm giảm phạm vi tiếp cận tự nhiên. Rủi ro về bình luận tiêu cực hoặc khủng hoảng truyền thông lan nhanh như cháy rừng.

KPI quan trọng cần theo dõi

Lượt chia sẻ, tỷ lệ tương tác (tổng tương tác / số người theo dõi), phạm vi tiếp cận, khối lượng nội dung do người dùng tạo, hệ số lan truyền, và tốc độ tăng trưởng cộng đồng.

Owned Media (Truyền thông sở hữu)

Owned Media là các kênh mà doanh nghiệp hoàn toàn kiểm soát và sở hữu. Đây là nền tảng của mô hình PESO – mọi thứ khác đều dẫn về đây.

Các kênh phổ biến

Website chính thức là trung tâm của vũ trụ kỹ thuật số của bạn, cùng với các trang đích cho từng chiến dịch cụ thể. Blog doanh nghiệp nơi bạn xuất bản nội dung giáo dục và giá trị. Email Marketing bao gồm bản tin, chiến dịch tự động, và email khuyến mãi. Ứng dụng di động nếu doanh nghiệp có. Podcast và kênh YouTube của thương hiệu nơi bạn sở hữu hoàn toàn nội dung. Các tài liệu ngoại tuyến như tờ rơi, báo cáo chuyên sâu, sách điện tử cũng thuộc Owned Media.

Ưu điểm bền vững

Kiểm soát hoàn toàn nội dung và thông điệp thương hiệu – không ai có thể xóa hay chỉnh sửa nội dung của bạn. Chi phí duy trì thấp trong dài hạn so với việc phải chi tiền liên tục cho quảng cáo. Xây dựng cơ sở dữ liệu khách hàng (danh sách email, danh sách người đăng ký) là tài sản quý giá nhất của doanh nghiệp. Là nền móng cho tất cả các kênh khác – mọi hoạt động Paid, Earned, Shared đều nên dẫn lưu lượng về Owned Media.

Nhược điểm cần đầu tư

Cần đầu tư ban đầu về công nghệ (website, nền tảng email), con người (đội nội dung), và thời gian. Phạm vi tiếp cận tự nhiên hạn chế – website mới hoặc blog mới sẽ không có lưu lượng tự nhiên ngay lập tức. Cần thời gian để xây dựng khán giả – không có lối tắt.

KPI quan trọng cần theo dõi

Lưu lượng truy cập website, thời gian ở lại trang, tỷ lệ thoát, tỷ lệ mở email, tỷ lệ nhấp, và tốc độ tăng trưởng người đăng ký.

Bạn đang muốn áp dụng kiến thức PESO vào thực chiến? Tại Muamau.vn, chúng tôi không chỉ đào tạo CTV bán hàng dropship qua Mỹ, mà còn hướng dẫn cách vận dụng chiến lược truyền thông tích hợp để tăng doanh số. Nhiều CTV đã thành công nhờ kết hợp quảng cáo trả phí, nội dung sở hữu và lan tỏa mạng xã hội!

Sự tương tác và tích hợp giữa 4 thành phần PESO

Sức mạnh thật sự của PESO không nằm ở từng thành phần riêng lẻ, mà ở cách chúng hỗ trợ và khuếch đại lẫn nhau. Sau nhiều năm triển khai, tôi nhận ra rằng doanh nghiệp nào hiểu được sự tương tác này sẽ đạt hiệu quả gấp 3-4 lần so với việc chạy các kênh độc lập.

Nguyên tắc “Hội tụ truyền thông”

Hội tụ truyền thông là khái niệm cốt lõi của mô hình PESO. Các thành phần không hoạt động như những hòn đảo riêng biệt, mà liên tục tương tác, hỗ trợ và tạo ra hiệu ứng cộng hưởng.

Hãy tưởng tượng một vòng lặp tăng trưởng như sau: Bạn bắt đầu với Paid Media – chạy quảng cáo Facebook dẫn lưu lượng đến một bài viết blog chất lượng trên Owned Media. Người đọc thấy hữu ích, họ chia sẻ bài viết lên trang cá nhân – trở thành Shared Media. Bài viết lan truyền thu hút sự chú ý của báo chí, họ viết về câu chuyện của bạn – đó là Earned Media. Earned Media tăng độ tin cậy, làm cho quảng cáo Paid của bạn hiệu quả hơn (tỷ lệ chuyển đổi cao hơn, CPA thấp hơn). Và vòng lặp tiếp tục.

Tôi từng làm việc với một công ty khởi nghiệp fintech Việt Nam. Họ tạo một bài nghiên cứu sâu về thói quen tiết kiệm của Gen Z trên blog (Owned), chạy quảng cáo nhắm mục tiêu để phân phối (Paid), bài viết được chia sẻ rộng rãi vì thông tin chi tiết hay (Shared), thu hút VnExpress viết về nghiên cứu này (Earned). Kết quả: chi phí khách hàng giảm 40% và độ tin cậy thương hiệu tăng vọt.

Ma trận tương tác PESO

Để hiểu rõ hơn cách các thành phần hỗ trợ lẫn nhau, tôi đã tạo ma trận tương tác dưới đây:

Ví dụ cụ thể từ ma trận: Khi bạn có một bài báo tích cực (Earned) về sản phẩm mới, bạn có thể đẩy bài báo đó lên mạng xã hội bằng quảng cáo trả phí, khuyến khích khách hàng chia sẻ (Shared), và nhúng bài báo vào trang sản phẩm trên website (Owned) để tăng độ tin cậy.

Chiến lược trung tâm nội dung

Chiến lược trung tâm nội dung là cách tiếp cận mà tôi luôn khuyên dùng: Owned Media là “trung tâm”, còn Paid, Earned, Shared là các “nan hoa” đưa lưu lượng về trung tâm.

Cụ thể, bạn tạo nội dung chất lượng cao trên blog hoặc website (trung tâm). Sau đó phân phối nội dung này qua ba kênh: chạy quảng cáo để tiếp cận đối tượng mới (Paid), gửi thông cáo báo chí hoặc giới thiệu cho báo chí về chủ đề này (Earned), và chia sẻ trên mạng xã hội để cộng đồng lan tỏa (Shared). Tất cả đều dẫn về trung tâm để thu thập email, chuyển đổi khách hàng, và xây dựng mối quan hệ dài hạn.

Red Bull là bậc thầy của chiến lược này. Website Red Bull thực chất là một trung tâm truyền thông khổng lồ với hàng ngàn bài viết về thể thao cực hạn. Họ dùng Paid để quảng bá nội dung, Earned khi các sự kiện của họ được báo chí đưa tin, Shared khi người hâm mộ chia sẻ video điên rồ, và tất cả dẫn về trung tâm để xây dựng lòng trung thành thương hiệu.

Lợi ích và thách thức khi áp dụng mô hình PESO

Mọi chiến lược đều có hai mặt. Sau khi triển khai PESO cho hàng chục doanh nghiệp, tôi đã tổng hợp những lợi ích thực sự và thách thức bạn sẽ gặp phải – cùng cách giải quyết cụ thể.

6 lợi ích cốt lõi của PESO

• Thứ nhất – Tối ưu hóa ngân sách marketing: PESO giúp bạn phân bổ nguồn lực hiệu quả giữa các kênh thay vì đổ tất cả tiền vào quảng cáo. Khi hiểu rõ vai trò của từng thành phần, bạn biết nên đầu tư bao nhiêu vào Paid để khởi động, bao nhiêu vào Owned để xây dựng tài sản dài hạn, và làm thế nào để tận dụng Earned và Shared miễn phí.
• Thứ hai – Tăng cường nhận diện thương hiệu: Tiếp cận đa kênh tạo nhiều điểm chạm với khách hàng. Họ thấy quảng cáo của bạn trên Facebook (Paid), đọc bài viết của bạn trên blog (Owned), thấy bạn được nhắc đến trên báo (Earned), và bạn bè chia sẻ về sản phẩm (Shared). Nguyên tắc marketing “Quy tắc 7 lần” cho rằng khách hàng cần tiếp xúc thương hiệu 7 lần trước khi mua – PESO giúp bạn đạt được điều này hiệu quả hơn.
• Thứ ba – Xây dựng độ tin cậy: Kết hợp Paid và Earned tạo sự cân bằng hoàn hảo. Paid giúp bạn kiểm soát thông điệp, còn Earned cung cấp xác thực từ bên thứ ba. Khi khách hàng vừa thấy quảng cáo vừa thấy đánh giá tích cực và báo chí đưa tin, họ tin tưởng hơn nhiều so với chỉ thấy quảng cáo.
• Thứ tư – Tạo hiệu ứng cộng hưởng: Trong toán học, 1+1=2. Nhưng trong PESO, 1+1+1+1 có thể = 10 nhờ hiệu ứng cộng hưởng. Mỗi thành phần khuếch đại các thành phần khác. Tôi đã chứng kiến nhiều chiến dịch đạt ROI gấp 3-4 lần khi tích hợp tốt bốn kênh so với chỉ chạy một kênh đơn lẻ.
• Thứ năm – Đo lường toàn diện: PESO cung cấp khung rõ ràng để theo dõi hiệu suất của toàn bộ hệ sinh thái truyền thông. Thay vì chỉ nhìn vào tỷ lệ chuyển đổi từ quảng cáo, bạn thấy được bức tranh toàn cảnh: quảng cáo tạo nhận biết, blog nuôi dưỡng khách hàng tiềm năng, mạng xã hội tạo tương tác, PR tạo lòng tin.
• Thứ sáu – Thích nghi với thay đổi: Thị trường luôn biến động. Thuật toán Facebook thay đổi, làm giảm phạm vi tiếp cận tự nhiên? Bạn có thể tăng Paid hoặc xoay hướng sang Owned. Khủng hoảng PR xảy ra? Bạn có thể tận dụng Owned và Shared để kiểm soát câu chuyện. Linh hoạt điều chỉnh tổ hợp PESO theo từng giai đoạn và tình huống.

4 thách thức và giải pháp

Tuy nhiên, triển khai PESO không phải không có thách thức. Dưới đây là bốn vấn đề lớn nhất tôi gặp phải và cách giải quyết cụ thể:

Giải pháp cho thách thức đầu tiên đặc biệt quan trọng. Tôi từng làm việc với một công ty công nghệ có đội PR báo cáo cho CEO, đội Marketing báo cáo cho giám đốc marketing, đội mạng xã hội báo cáo cho giám đốc kỹ thuật số. Họ làm việc độc lập, thậm chí cạnh tranh nguồn lực. Sau khi tái cấu trúc thành đội Marketing tích hợp với mục tiêu và kết quả then chốt chung theo quý, hiệu quả tăng 180% chỉ trong 6 tháng.

Cách triển khai mô hình PESO hiệu quả – 7 bước thực chiến

Lý thuyết thì đẹp, nhưng thực thi mới là chìa khóa. Dựa trên kinh nghiệm triển khai thực tế, tôi đã tinh chỉnh quy trình thành 7 bước cụ thể mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng có thể áp dụng.

Bước 1 – Kiểm toán hiện trạng truyền thông

Trước khi xây dựng chiến lược mới, bạn cần biết đang đứng ở đâu. Tôi luôn bắt đầu với một kiểm toán PESO toàn diện.

Đầu tiên, liệt kê tất cả các kênh truyền thông hiện tại và phân loại chúng vào P-E-S-O. Website và blog của bạn là Owned. Quảng cáo Facebook bạn đang chạy là Paid. Các bài báo về công ty là Earned. Trang Facebook và Instagram là Shared. Thứ hai, phân tích hiệu suất của từng kênh: lưu lượng, tương tác, chuyển đổi, ROI. Sử dụng Google Analytics, phân tích mạng xã hội, và công cụ giám sát PR. Thứ ba, xác định khoảng trống – bạn đang thiếu thành phần nào? Và cơ hội – kênh nào có tiềm năng nhưng chưa tận dụng?

Một công ty B2B mà tôi tư vấn phát hiện ra họ chi 90% ngân sách vào Paid (Google Ads), chỉ 5% vào Owned (blog cũ kỹ), và hoàn toàn bỏ quên Earned và Shared. Không có gì ngạc nhiên khi CAC của họ liên tục tăng vì thiếu độ tin cậy và phạm vi tiếp cận tự nhiên.

Bước 2 – Xác định mục tiêu và KPI cho từng thành phần

Mỗi giai đoạn trong phễu marketing cần sự đóng góp khác nhau từ PESO. Dưới đây là khung KPI mà tôi thường sử dụng:

Ví dụ, ở giai đoạn nhận biết, Paid Media tập trung vào phạm vi rộng với CPM thấp, Earned Media đo bằng số lần được nhắc đến trên truyền thông, Shared Media theo dõi phạm vi lan truyền, còn Owned Media theo dõi khách mới đến website. Còn ở giai đoạn chuyển đổi, tất cả đều hướng về số lượng khách hàng tiềm năng hoặc doanh số thực tế.

Bước 3 – Xây dựng chiến lược nội dung tích hợp

Nội dung là nhiên liệu cho cả bốn thành phần PESO. Chiến lược nội dung tốt phải đảm bảo ba yếu tố.

• Chiến lược nội dung trụ cột: Tạo 3-5 chủ đề trụ cột liên quan đến sản phẩm và điểm đau của khách hàng. Với mỗi trụ cột, tạo một nội dung nền tảng dài và chất lượng cao trên blog (Owned). Ví dụ: một công ty phần mềm về quản lý dự án có thể có trụ cột “Quản lý đội nhóm từ xa”, “Phương pháp Agile”, “Mẹo năng suất”.
• Tái sử dụng nội dung: Một phần nội dung tốt nên được tái sử dụng trên nhiều kênh. Một hội thảo trực tuyến 60 phút có thể trở thành: bài viết blog dài (Owned), 10 bài đăng mạng xã hội (Shared), video ngắn cho TikTok (Shared), đồ họa thông tin (có thể dùng cho quảng cáo Paid), thông cáo báo chí về thông tin chi tiết từ hội thảo (Earned). Điều này tối đa hóa ROI của đầu tư nội dung.
• Lịch nội dung đồng bộ: Sử dụng một lịch nội dung tổng tích hợp cả bốn kênh PESO. Khi bạn ra mắt sản phẩm mới vào ngày 15, lịch phải hiển thị: quảng cáo Paid bắt đầu từ ngày 10 (nhá hàng), bài viết blog Owned xuất bản ngày 13 (nội dung giáo dục), thông cáo báo chí gửi ngày 14 (Earned), chiến dịch mạng xã hội bắt đầu ngày 15 (Shared). Tất cả phối hợp liền mạch.

Bước 4 – Phân bổ ngân sách PESO

Câu hỏi tôi nhận được nhiều nhất: “Chi bao nhiêu cho mỗi thành phần?” Câu trả lời: tùy thuộc vào giai đoạn doanh nghiệp và ngành nghề.

• Công ty khởi nghiệp (0-2 năm): 20% Paid, 15% Earned, 25% Shared, 40% Owned. Lý do: Công ty khởi nghiệp cần xây nền móng với Owned Media (website tốt, blog chất lượng), tận dụng Shared Media tự nhiên để tiết kiệm chi phí, một chút Paid để thử nghiệm thị trường, và PR (Earned) để xây dựng độ tin cậy ban đầu.
• Giai đoạn tăng trưởng (2-5 năm): 35% Paid, 20% Earned, 25% Shared, 20% Owned. Lý do: Đã có nền móng vững, giờ cần mở rộng nhanh với Paid Media. Tăng đầu tư vào PR để tạo tiếng vang. Duy trì Shared và Owned ở mức hợp lý.
• Công ty trưởng thành (5+ năm): 30% Paid, 25% Earned, 20% Shared, 25% Owned. Lý do: Cân bằng hơn. Earned Media quan trọng để duy trì uy tín thương hiệu. Owned Media để nuôi dưỡng khách hàng hiện tại. Paid để thu hút mới. Shared để duy trì liên quan với đối tượng.

Lưu ý: Con số này chỉ là hướng dẫn. Ngành B2B có thể cần tỷ lệ Earned cao hơn (30-35%) vì người ra quyết định tin tưởng xác thực từ bên thứ ba. Thương mại điện tử có thể cần Paid cao hơn (40-45%) để cạnh tranh trong tìm kiếm trả phí và quảng cáo mạng xã hội.

Bước 5 – Thực thi và phối hợp đội ngũ

Chiến lược không có giá trị nếu thực thi kém. Phối hợp đội ngũ là thách thức lớn nhất trong triển khai PESO.

• Vai trò và trách nhiệm rõ ràng: Đội nội dung sở hữu Owned Media (blog, website, email). Đội marketing trả phí chạy tất cả quảng cáo. Đội/công ty PR quản lý Earned Media. Đội mạng xã hội xử lý Shared Media. Nhưng quan trọng là: một người phải là người lãnh đạo PESO để đảm bảo sự tích hợp – thường là giám đốc marketing hoặc giám đốc tiếp thị.
• Quy trình làm việc và phê duyệt: Tạo quy trình rõ ràng. Ví dụ: khi ra mắt sản phẩm mới, đội nội dung tạo bài viết blog trước (7 ngày), đội PR xem xét và rút thông điệp chính cho thông cáo báo chí (5 ngày trước ra mắt), đội mạng xã hội chuẩn bị lịch nội dung (3 ngày trước), đội Paid thiết lập chiến dịch với liên kết trang đích đến blog (ngày ra mắt).
• Công cụ cộng tác: Sử dụng công cụ như Notion cho trung tâm kiến thức tập trung, Asana hoặc Monday.com cho quản lý dự án, Slack cho giao tiếp, Google Drive cho tài liệu chung. Tất cả các đội phải truy cập được lịch PESO và bảng điều khiển hiệu suất.

Bước 6 – Theo dõi và đo lường

“Bạn không thể cải thiện cái gì bạn không đo lường” – câu nói kinh điển của Peter Drucker đúng 100% với PESO.

• Mô hình phân bổ công marketing: Đây là cách bạn ghi nhận công cho các điểm chạm trong hành trình khách hàng. Phân bổ công điểm chạm đầu tiên ghi công cho kênh đầu tiên (ví dụ: quảng cáo Paid). Phân bổ công điểm chạm cuối cùng ghi công cho kênh cuối (ví dụ: email). Phân bổ công đa điểm chạm chia công cho tất cả các kênh mà khách hàng đã tương tác. Tôi khuyến nghị đa điểm chạm cho PESO vì nó phản ánh thực tế hơn.
• Công cụ cần thiết: Google Analytics 4 với đo lường nâng cao để theo dõi đa thiết bị và đa kênh. Phân tích mạng xã hội gốc (Facebook Insights, Instagram Analytics, LinkedIn Analytics). Công cụ giám sát truyền thông như Mention, Brand24 để theo dõi Earned Media. Phân tích nền tảng email marketing như Mailchimp, HubSpot. Tích hợp tất cả vào một bảng điều khiển tổng hợp.
• Bảng điều khiển PESO tổng hợp: Tạo một bảng điều khiển cấp điều hành hiển thị KPI của cả bốn thành phần trên một màn hình. Paid: ROAS, CPA. Earned: Lần nhắc đến hàng tháng, điểm cảm xúc. Shared: Tỷ lệ tương tác, phạm vi. Owned: Lưu lượng website, tỷ lệ chuyển đổi. Và quan trọng nhất: Chỉ số kinh doanh tổng thể như doanh thu, thu hút khách hàng, thị phần.

Bước 7 – Tối ưu liên tục

PESO không phải “thiết lập rồi quên đi”. Thị trường thay đổi, thuật toán thay đổi, đối thủ thay đổi – bạn cũng phải thay đổi.

• Thử nghiệm A/B thường xuyên: Thử nghiệm mọi thứ có thể. Với Paid: thử nghiệm sáng tạo quảng cáo, đối tượng, vị trí. Với Owned: thử nghiệm tiêu đề, lời kêu gọi hành động, bố cục. Với Shared: thử nghiệm thời gian đăng, định dạng nội dung. Với Earned: thử nghiệm các góc độ khác nhau khi giới thiệu cho báo chí.
• Đánh giá thường xuyên: Đánh giá hàng tuần với đội để kiểm tra tiến độ và điều chỉnh chiến thuật. Phân tích sâu hàng tháng vào dữ liệu để xác định xu hướng và cơ hội. Đánh giá chiến lược hàng quý để quyết định có nên thay đổi tổ hợp PESO không.
• Điều chỉnh dựa trên dữ liệu: Nếu chi phí Paid Media tăng 30% nhưng chuyển đổi không tăng, có thể đã đến lúc chuyển ngân sách sang Owned để xây dựng lưu lượng tự nhiên. Nếu đưa tin Earned Media tăng nhưng không dẫn lưu lượng, có thể thông điệp không hấp dẫn – cần điều chỉnh. Luôn để dữ liệu dẫn dắt quyết định, không phải cảm giác ruột.

Xu hướng ứng dụng mô hình PESO trong marketing 2025

Marketing không bao giờ đứng yên. Năm 2025 đang chứng kiến những thay đổi lớn trong cách chúng ta áp dụng PESO. Dưới đây là bốn xu hướng quan trọng nhất mà tôi đang thấy và triển khai cho khách hàng.

AI và tự động hóa trong PESO

Trí tuệ nhân tạo đang cách mạng hóa từng thành phần của PESO theo cách chưa từng thấy.

• Tạo nội dung hỗ trợ AI cho Owned Media: Các công cụ như ChatGPT, Jasper, Copy.ai giúp tạo nội dung nhanh hơn gấp 10 lần. Tôi không ủng hộ việc dùng AI 100%, nhưng AI xuất sắc cho bản nháp đầu tiên, động não ý tưởng, và tái sử dụng nội dung. Một bài blog 2000 từ trước đây mất 8 giờ, giờ chỉ mất 3 giờ với trợ lý AI.
• Quảng cáo tự động cho Paid Media: AI tối ưu hóa đặt giá, nhắm mục tiêu, và lựa chọn sáng tạo theo thời gian thực. Google Performance Max và Meta Advantage+ sử dụng học máy để tự động tối ưu chiến dịch. Kết quả: CPA giảm 20-40% so với đặt giá thủ công theo kinh nghiệm của tôi.
• Phân tích cảm xúc AI cho giám sát Earned Media: Thay vì đọc từng lần nhắc đến thủ công, công cụ AI như Brandwatch, Sprinklr phân tích hàng nghìn lần nhắc đến trong vài giây, phân loại theo cảm xúc (tích cực/tiêu cực/trung lập), xác định xu hướng và khủng hoảng tiềm ẩn sớm.
• Chatbot và cá nhân hóa: Chatbot AI trên website (Owned) có thể xử lý 80% câu hỏi thường gặp, đánh giá khách hàng tiềm năng, và định tuyến đến đội bán hàng phù hợp. Công cụ cá nhân hóa như Dynamic Yield, Optimizely tùy chỉnh nội dung website dựa trên hành vi người dùng – mỗi khách truy cập thấy một phiên bản website khác nhau được tối ưu cho họ.

Chiến lược ưu tiên video

Video không còn là “tốt nếu có” mà là “phải có”. Theo Wyzowl 2024, 91% doanh nghiệp sử dụng tiếp thị video – con số cao nhất từ trước đến nay.

• Video ngắn thống trị: TikTok, Instagram Reels, YouTube Shorts đang chiếm ưu thế. Khoảng chú ý của người dùng giảm xuống còn 8 giây (theo nghiên cứu Microsoft). Video 15-60 giây có tương tác cao gấp 2.5 lần video dài. Tôi khuyên khách hàng tạo ít nhất 3-5 video ngắn mỗi tuần cho Shared Media.
• Phát trực tiếp và tương tác thời gian thực: Facebook Live, Instagram Live, TikTok Live tạo kết nối chân thực với đối tượng. Bán hàng trực tiếp đang bùng nổ ở Việt Nam với TikTok Shop. Phiên hỏi đáp, hậu trường, ra mắt sản phẩm qua phát trực tiếp tạo tương tác cao hơn bài đăng tĩnh.
• YouTube như kênh Owned Media: Nhiều doanh nghiệp đang coi kênh YouTube như một kênh Owned Media quan trọng không kém blog. Tạo video hướng dẫn, đánh giá sản phẩm, nội dung lãnh đạo tư tưởng. SEO trên YouTube cũng quan trọng như Google SEO. Một khách hàng của tôi tạo 40% khách hàng tiềm năng từ tìm kiếm tự nhiên YouTube.

Tăng trưởng dựa vào cộng đồng

Shared Media đang tiến hóa từ phát sóng một chiều sang cộng đồng hai chiều.

• Cộng đồng thương hiệu: Thay vì chỉ đăng trên trang và hy vọng tương tác, các thương hiệu thông minh đang xây dựng cộng đồng. Nhóm Facebook cho người hâm mộ siêu nhiệt tình, máy chủ Discord cho thương hiệu game/công nghệ, cộng đồng Slack cho công ty phần mềm B2B. Notion có cộng đồng với hơn 100,000 thành viên chia sẻ mẫu và mẹo – đây là Shared Media cực mạnh.
• Nhóm riêng tư và nội dung độc quyền: Người dùng mệt mỏi với mạng xã hội công khai đầy nhiễu loạn. Cộng đồng riêng tư cung cấp giá trị cao hơn, ít quảng cáo hơn, và cảm giác thuộc về mạnh hơn. Một khách hàng của tôi tạo nhóm Facebook riêng cho khách hàng, nơi họ chia sẻ mẹo và hỗ trợ nhau – tỷ lệ giữ chân tăng 35%.
• Đồng sáng tạo với khách hàng: Nội dung do người dùng tạo không còn bị động – thương hiệu chủ động mời khách hàng đồng sáng tạo. Ảnh của ngày GoPro, cuộc thi cốc trắng Starbucks, nền tảng Lego Ideas nơi người hâm mộ thiết kế sản phẩm mới. Đây là Shared Media ở cấp độ cao nhất.

Bền vững và kể chuyện chân thực

Gen Z và millennials – những người có sức mua lớn nhất – quan tâm sâu sắc đến giá trị của thương hiệu họ ủng hộ.

• Marketing dựa trên mục đích trong cả 4 kênh: Không đủ chỉ có một chiến dịch trách nhiệm xã hội doanh nghiệp. Tính bền vững và tác động xã hội phải tích hợp vào Owned (website có phần về môi trường, xã hội, quản trị), Paid (quảng cáo truyền đạt mục đích), Earned (PR về sáng kiến bền vững), Shared (hành động cộng đồng).
• Minh bạch và Earned Media chân thực: Tẩy xanh giả bị phơi bày nhanh hơn bao giờ hết. Earned Media từ kiểm toán bên thứ ba, chứng nhận (B Corp, trung hòa carbon), và báo chí điều tra có trọng lượng lớn. Patagonia, The Body Shop thành công vì cam kết chân thực với môi trường, được xác thực bởi Earned Media.
• Truyền thông về môi trường, xã hội, quản trị: Báo cáo về môi trường, xã hội, quản trị không còn chỉ cho nhà đầu tư mà là nội dung Owned Media quan trọng. Báo cáo sống bền vững của Unilever được chia sẻ rộng rãi (Shared), được truyền thông trích dẫn (Earned), và được quảng bá qua quảng cáo (Paid).
• Đang kinh doanh dropship và muốn nâng tầm với chiến lược PESO? Tại Muamau.vn, chúng tôi không chỉ kết nối CTV với khách hàng Mỹ, mà còn hướng dẫn cách xây dựng thương hiệu cá nhân bền vững. Từ tạo nội dung sở hữu (blog, video) đến tận dụng mạng xã hội và PR – tất cả để bạn bán hàng hiệu quả hơn!

Nghiên cứu thực tế: Ứng dụng mô hình PESO thành công

Lý thuyết thì đẹp, nhưng nghiên cứu tình huống thực tế mới thực sự thuyết phục. Hãy cùng tôi phân tích hai chiến dịch PESO xuất sắc – một từ Việt Nam và một quốc tế.

Nghiên cứu 1 – Baemin Vietnam: Cuộc chiến giao đồ ăn

Bối cảnh thị trường: Năm 2019, khi Baemin (thuộc Woowa Brothers của Hàn Quốc) vào thị trường Việt Nam, họ đối mặt với hai đối thủ khổng lồ: GrabFood với thị phần 50% và ShopeeFood đang tăng trưởng mạnh. Lợi thế người đến sau không có nhiều – họ cần gây chấn động.

Chiến lược PESO tích hợp:

• Paid Media (35% ngân sách): Baemin đã ra mắt một trong những quảng cáo truyền hình ấn tượng nhất với Sơn Tùng MTP – ngôi sao có lượng người hâm mộ hàng triệu người. Quảng cáo “Giao Là Giao” dễ nhớ, kỳ quặc, và xứng đáng lan truyền. Đầu tư mạnh vào quảng cáo Facebook và Instagram nhắm Gen Z và millennials. Quảng cáo hiển thị khắp website tin tức và giải trí. Người nổi tiếng quảng cáo không rẻ, nhưng tạo nhận biết thương hiệu tức thì.
• Earned Media (25% nỗ lực): Đưa tin báo chí về “cuộc chiến giao đồ ăn” xuất hiện trên VnExpress, Zing News, Thanh Niên. Baemin định vị mình là thương hiệu thách thức với cách tiếp cận mới mẻ. Blog công nghệ viết về giao diện ứng dụng độc đáo. Blogger ẩm thực và người đánh giá được mời thử dịch vụ và chia sẻ đánh giá trung thực. Đội PR chủ động giới thiệu câu chuyện về văn hóa Hàn Quốc và đổi mới giao đồ ăn.
• Shared Media (30% nỗ lực): Đây là điểm mạnh nhất của Baemin. Họ tạo ra hàng chục ảnh chế, ảnh động, sticker liên quan đến “Giao Là Giao”. Khuyến khích người dùng tạo nội dung – nhảy cover “Giao Là Giao”, video nhại. Nhóm Facebook và cộng đồng trực tuyến tràn ngập thảo luận về Baemin. Hợp tác người có ảnh hưởng không chỉ bài đăng trả phí mà sử dụng thực và kể chuyện. Quản lý cộng đồng phản hồi mọi bình luận với giọng điệu hài hước, thân thiện.
• Owned Media (10% đầu tư nhưng quan trọng): Trải nghiệm ứng dụng được chau chuốt cẩn thận – giao diện người dùng thân thiện, yếu tố trò chơi hóa (quay bánh xe, thu thập điểm), quy trình đặt hàng mượt mà. Website có blog về văn hóa ẩm thực, đề xuất nhà hàng. Email marketing với ưu đãi cá nhân hóa dựa trên lịch sử đặt hàng. Thông báo đẩy thông minh không spam.
• Kết quả ấn tượng: Sau 18 tháng, Baemin đạt 25% thị phần (theo Decision Lab Vietnam, 2021) – một con số đáng kinh ngạc cho người vào muộn. Tải ứng dụng vượt 10 triệu. Nhận biết thương hiệu trong đối tượng mục tiêu (18-35 tuổi) đạt 87% theo khảo sát nội bộ. “Giao Là Giao” trở thành câu nói đặc trưng trong ngôn ngữ hàng ngày của giới trẻ Việt.

Nghiên cứu 2 – Coca-Cola “Share a Coke”: PESO toàn cầu

Bối cảnh: Năm 2011, Coca-Cola Australia nhận thấy tiêu thụ giảm trong thanh niên. Họ cần chiến dịch khiến thương hiệu 125 tuổi trở nên liên quan với thế hệ Y.

Chiến lược PESO:

• Owned Media làm nền tảng: Website “Share a Coke” cho phép cá nhân hóa chai ảo và chia sẻ trên mạng xã hội. Trang web nhỏ này trở thành trung tâm tập trung mọi hoạt động. Cơ sở dữ liệu thu thập 150 tên phổ biến nhất ở mỗi quốc gia để in lên chai.
• Paid Media kích hoạt: Quảng cáo truyền hình cảm xúc về những khoảnh khắc chia sẻ. Quảng cáo số nhắm lại người đã truy cập website. Quảng cáo ngoài trời với biển quảng cáo tương tác – người đi bộ có thể nhắn tin tên và thấy nó xuất hiện trên biển quảng cáo. Bài đăng tài trợ trên Facebook/Instagram hiển thị chai với các tên khác nhau.
• Shared Media bùng nổ: Đây là trái tim của chiến dịch. Mọi người tự nhiên chia sẻ ảnh của chai có tên mình hoặc bạn bè. Hashtag #ShareaCoke thịnh hành toàn cầu. Nội dung do người dùng tạo bùng nổ – hàng triệu ảnh, video, câu chuyện. Coca-Cola hầu như không cần tạo nội dung; người tiêu dùng đã làm điều đó cho họ. Chính những chai này trở thành người tạo nội dung.
• Earned Media tự nhiên đến: Các phương tiện truyền thông từ CNN đến báo địa phương đưa tin chiến dịch. Các ấn phẩm marketing như AdAge, Campaign Asia phân tích thành công. Người có ảnh hưởng và người nổi tiếng tự phát đăng ảnh với chai. Các bài báo học thuật về chiến dịch xuất hiện sau đó.
• Kết quả phi thường: Ở Australia, tiêu thụ người lớn trẻ tăng 7% sau thập kỷ giảm. Hơn 330,000 ảnh được chia sẻ với #ShareaCoke chỉ trong chiến dịch đầu tiên. Chiến dịch mở rộng sang hơn 80 quốc gia. Theo Coca-Cola, đây là sáng kiến marketing thành công nhất trong lịch sử công ty về chỉ số tương tác.

Bài học rút ra cho doanh nghiệp Việt Nam

Từ hai nghiên cứu tình huống này, tôi rút ra ba thông tin chi tiết quan trọng:

• Thứ nhất: PESO thành công khi có một “ý tưởng lớn” ở trung tâm. Baemin có “Giao Là Giao” với Sơn Tùng, Coca-Cola có cá nhân hóa. Ý tưởng lớn này phải đủ hấp dẫn để tạo Earned và Shared tự nhiên, không chỉ dựa vào Paid.
• Thứ hai: Shared Media là lá bài chiến lược. Nếu bạn tạo được nội dung mà mọi người muốn chia sẻ, bạn sẽ có phạm vi tiếp cận theo cấp số nhân với chi phí tối thiểu. Tập trung vào khả năng chia sẻ: cảm xúc, giải trí, hoặc cực kỳ hữu ích.
• Thứ ba: Owned Media là nền móng bạn kiểm soát. Cả Baemin và Coca-Cola đều có kênh sở hữu (ứng dụng, website) làm trung tâm. Khi mọi thứ khác thay đổi (thuật toán Facebook, chi phí quảng cáo), kênh sở hữu vẫn là của bạn.

Công cụ hỗ trợ triển khai và đo lường PESO

Công nghệ trao quyền việc triển khai PESO. Dưới đây là bảng công cụ chi tiết mà tôi sử dụng và khuyến nghị cho khách hàng:

Lời khuyên từ kinh nghiệm: Đừng cố gắng dùng tất cả công cụ cùng lúc. Bắt đầu với những công cụ thiết yếu: Google Analytics để theo dõi, một công cụ quản lý mạng xã hội, và một công cụ giám sát truyền thông (thậm chí Google Alerts miễn phí cũng ổn để bắt đầu). Mở rộng công cụ khi doanh nghiệp phát triển và bạn có ngân sách lớn hơn.

Kết luận

Mô hình PESO – Paid, Earned, Shared, Owned Media – không chỉ là một khung lý thuyết đẹp đẽ, mà là công cụ thực chiến giúp doanh nghiệp điều hướng trong bối cảnh truyền thông phức tạp của 2025. Qua hành trình khám phá trong bài viết này, chúng ta đã hiểu rõ bốn thành phần cốt lõi, cách chúng tương tác và hỗ trợ lẫn nhau, quy trình triển khai 7 bước cụ thể, và những nghiên cứu thành công thực tế.

Điều quan trọng nhất tôi muốn nhấn mạnh: tích hợp là chìa khóa thành công. Chạy Paid Media đơn lẻ sẽ đốt cháy ngân sách. Chỉ tập trung vào Owned mà không có phân phối sẽ không ai biết đến. Hy vọng Earned tự nhiên đến mà không có câu chuyện đáng kể sẽ thất vọng. PESO mạnh mẽ nhất khi bốn thành phần làm việc cùng nhau, tạo cộng hưởng mà 1+1+1+1 thực sự lớn hơn 4.

PESO cũng không phải “thiết lập rồi quên”. Thị trường thay đổi, nền tảng thay đổi, sở thích đối tượng thay đổi. Bạn cần tối ưu liên tục tổ hợp của mình dựa trên dữ liệu và tín hiệu thị trường. Tháng này có thể 40% Paid phù hợp, tháng sau nên chuyển sang 30% khi lực kéo tự nhiên tăng.

Nếu bạn chưa bắt đầu với PESO, đây là lời khuyên của tôi: hãy kiểm toán hiện trạng ngay hôm nay. Phân loại các kênh hiện tại vào P-E-S-O, xác định khoảng trống, và lập kế hoạch lấp đầy chúng. Bắt đầu từ Owned Media – xây một website tốt và blog chất lượng. Sau đó thêm Shared – tích cực trên mạng xã hội. Rồi thử nghiệm Paid để mở rộng. Cuối cùng đầu tư vào Earned khi đã có câu chuyện đáng kể.

Tương lai của marketing là tích hợp, dựa trên dữ liệu, và lấy khách hàng làm trung tâm. Mô hình PESO thể hiện cả ba nguyên tắc này. Những doanh nghiệp làm chủ PESO sẽ có lợi thế cạnh tranh rõ ràng trong những năm tới. Hãy bắt đầu hành trình của bạn ngay hôm nay!

Sẵn sàng áp dụng mô hình PESO vào kinh doanh thực tế? Nếu bạn đang tìm kiếm cơ hội kinh doanh dropship qua Mỹ với thu nhập hấp dẫn, hãy tham gia Muamau.vn – nền tảng uy tín kết nối CTV bán hàng với khách hàng Mỹ.

Tại đây, bạn không chỉ nhận được đào tạo bán hàng chuyên nghiệp, mà còn được hướng dẫn cách xây dựng thương hiệu cá nhân thông qua mô hình PESO: tạo nội dung sở hữu (blog, video), tận dụng mạng xã hội để lan tỏa, chạy quảng cáo hiệu quả, và xây dựng uy tín thông qua đánh giá khách hàng. Nhiều CTV đã kiếm 15-40 triệu/tháng nhờ áp dụng đúng chiến lược truyền thông tích hợp. Đăng ký ngay tại Muamau.vn để bắt đầu hành trình kinh doanh thành công của bạn!

FAQ – Câu hỏi thường gặp về mô hình PESO

1. Mô hình PESO khác gì mô hình POE?

Mô hình PESO có 4 thành phần (Paid, Earned, Shared, Owned) trong khi POE chỉ có 3 (Paid, Owned, Earned). Sự khác biệt quan trọng nhất là PESO tách riêng Shared Media (mạng xã hội) thành thành phần độc lập. Trong mô hình POE, mạng xã hội bị nhầm lẫn giữa Owned (vì bạn sở hữu trang) và Earned (vì người dùng chia sẻ). PESO rõ ràng hơn: trang của bạn là Owned, còn khi người dùng chia sẻ nội dung của bạn là Shared.

Điều này giúp phân bổ nguồn lực và đo lường hiệu quả chính xác hơn, đặc biệt trong thời đại mạng xã hội chiếm vai trò trung tâm trong marketing.

2. Doanh nghiệp nhỏ có nên áp dụng PESO không?

Hoàn toàn nên! PESO không chỉ dành cho doanh nghiệp lớn. Thực tế, doanh nghiệp nhỏ với ngân sách hạn chế cần PESO hơn để tối ưu mọi đồng chi tiêu. Hãy bắt đầu từ Owned Media (website, blog) vì chi phí thấp và bạn kiểm soát hoàn toàn. Sau đó tận dụng Shared Media (Facebook, Instagram) với nội dung tự nhiên – hoàn toàn miễn phí nếu bạn tạo nội dung tốt. Khi có lực kéo, thêm một chút Paid Media để đẩy những bài đăng hiệu quả.

Cuối cùng, xây dựng Earned Media thông qua đánh giá khách hàng và báo chí địa phương. Một quán cà phê nhỏ có thể triển khai PESO hiệu quả: website với thực đơn (Owned), bài đăng Instagram đẹp (Shared), đẩy bài đăng (Paid), và đánh giá trên Google (Earned).

3. Nên ưu tiên thành phần nào trong PESO?

Câu trả lời phụ thuộc vào giai đoạn doanh nghiệp và mục tiêu. Công ty khởi nghiệp nên ưu tiên Owned Media (40%) để xây nền móng và Shared Media (25%) để tăng trưởng tự nhiên. Công ty giai đoạn tăng trưởng cần Paid Media (35%) để mở rộng nhanh. Công ty trưởng thành nên cân bằng cả bốn thành phần. Nếu mục tiêu là nhận biết thương hiệu nhanh, tập trung Paid và Shared.

Nếu mục tiêu là độ tin cậy dài hạn, đầu tư vào Earned và Owned. Ngành B2B nên dành nhiều hơn cho Earned (25-30%) vì người ra quyết định tin tưởng xác thực từ bên thứ ba. Thương mại điện tử cần Paid cao hơn (35-40%) vì cạnh tranh khốc liệt. Không có công thức phù hợp mọi người – bạn cần tùy chỉnh dựa trên tình huống cụ thể.

4. Làm sao đo lường ROI của mô hình PESO?

Đo lường ROI của PESO phức tạp hơn chỉ một kênh đơn lẻ, nhưng hoàn toàn khả thi. Sử dụng mô hình phân bổ công marketing để ghi công các điểm chạm khác nhau trong hành trình khách hàng. Phân bổ công đa điểm chạm là thực hành tốt nhất – nó chia công cho tất cả các kênh khách hàng đã tương tác. Đặt KPI riêng cho từng thành phần: Paid (ROAS, CPA), Earned (giá trị lần nhắc đến truyền thông, điểm cảm xúc), Shared (tỷ lệ tương tác, tỷ lệ tiếng nói), Owned (tỷ lệ chuyển đổi, ROI email).

Sau đó tổng hợp vào chỉ số kinh doanh tổng thể như doanh thu, chi phí thu hút khách hàng, giá trị vòng đời khách hàng. Công cụ như Google Analytics 4 với theo dõi thương mại điện tử nâng cao, HubSpot, Salesforce giúp theo dõi phân bổ công đa kênh. Điều quan trọng là đừng chỉ nhìn phân bổ công nhấp cuối cùng – nó đánh giá thấp Shared và Earned.

5. PESO có phù hợp với B2B không?

PESO cực kỳ phù hợp với B2B, thậm chí quan trọng hơn B2C. Chu kỳ mua B2B dài hơn và liên quan nhiều bên liên quan, nên cách tiếp cận tích hợp là thiết yếu. Tuy nhiên, điều chỉnh tổ hợp PESO cho đặc điểm B2B: tăng Earned Media (30%) vì người ra quyết định phụ thuộc nhiều vào xác thực từ bên thứ ba như báo cáo phân tích (Gartner, Forrester), nghiên cứu tình huống, ấn phẩm ngành.

LinkedIn trở thành nền tảng chính cho Shared Media thay vì Facebook/Instagram. Owned Media cực kỳ quan trọng: website phải chuyên nghiệp, blog cung cấp nội dung lãnh đạo tư tưởng, báo cáo chuyên sâu và hội thảo trực tuyến thu hút khách hàng tiềm năng. Paid Media tập trung vào quảng cáo LinkedIn, quảng cáo tìm kiếm Google cho từ khóa có ý định cao, nhắm lại. Chu kỳ bán hàng dài nên cần nuôi dưỡng khách hàng tiềm năng qua email marketing (Owned) kết hợp với nhắm lại (Paid).

6. Chi phí triển khai PESO là bao nhiêu?

Chi phí rất khác nhau dựa trên quy mô doanh nghiệp, ngành nghề, và mức độ tham vọng. Công ty khởi nghiệp nhỏ có thể bắt đầu với 20-50 triệu VND/tháng: Owned (10 triệu – lưu trữ, nền tảng email, tạo nội dung), Paid (5-15 triệu – thử nghiệm quảng cáo), Shared (2-5 triệu – công cụ và một phần nội dung), Earned (3-10 triệu – công cụ PR hoặc PR tự do).

Doanh nghiệp vừa thường ngân sách 50-200 triệu VND/tháng. Doanh nghiệp lớn có thể chi 500 triệu đến vài tỷ/tháng. Yếu tố ảnh hưởng: nội bộ so với công ty (công ty đắt hơn 30-50% nhưng có chuyên môn), ngành cạnh tranh cao (fintech, thương mại điện tử) có chi phí Paid cao hơn, và phạm vi địa lý (địa phương so với quốc gia so với quốc tế). Quan trọng nhất: bắt đầu nhỏ, đo lường ROI, rồi mở rộng dần. Đừng mong đợi kết quả ngay tháng đầu – PESO là đầu tư dài hạn.