Năm 2025 đánh dấu những thay đổi quan trọng trong khung pháp lý về kinh doanh online tại Việt Nam. Luật sửa đổi số 76/2025/QH15 và Nghị định 168/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ 01/7/2025 đã mang đến nhiều quy định mới, đặc biệt tập trung vào việc quản lý thuế thương mại điện tử (TMĐT – Electronic Commerce).
Tôi sẽ hướng dẫn bạn nắm vững toàn bộ những thay đổi này để đảm bảo tuân thủ đúng pháp luật kinh doanh Online và tránh những rủi ro không mong muốn. Những cập nhật này không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp lớn mà còn tác động trực tiếp đến hàng triệu cá nhân, hộ kinh doanh đang hoạt động trên các sàn TMĐT như Shopee, Lazada, Tiki.
Khái niệm và văn bản pháp lý liên quan đến luật kinh doanh Online
Trước khi đi vào chi tiết các quy định mới, tôi cần làm rõ khái niệm kinh doanh online và hệ thống văn bản pháp lý hiện hành. Việc hiểu đúng định nghĩa sẽ giúp bạn xác định chính xác nghĩa vụ pháp lý của mình.
Kinh doanh online theo pháp luật Việt Nam là hoạt động thương mại được thực hiện thông qua phương tiện điện tử, bao gồm website, ứng dụng di động, sàn TMĐT và các nền tảng số khác. Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, hoạt động thương mại điện tử bao gồm cả trường hợp cá nhân có thu nhập từ sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số.
Định nghĩa này rất rộng và bao gồm nhiều hình thức: bán hàng qua Facebook, livestream bán hàng, bán trên các sàn TMĐT, cung cấp dịch vụ qua app, và cả việc kinh doanh nội dung số như khóa học online.
Hệ thống văn bản pháp lý chính điều chỉnh hoạt động kinh doanh online năm 2025 gồm:
- Luật Doanh nghiệp 2020 được sửa đổi bởi Luật số 76/2025/QH15 – văn bản cốt lõi quy định về đăng ký kinh doanh, nghĩa vụ của doanh nghiệp và hộ kinh doanh. Luật này bổ sung nhiều quy định mới về chủ sở hữu hưởng lợi (beneficial owner), yêu cầu về minh bạch thông tin doanh nghiệp.
- Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp có hiệu lực từ 01/7/2025, hướng dẫn chi tiết thủ tục đăng ký và quản lý doanh nghiệp, hộ kinh doanh. Nghị định này đơn giản hóa nhiều thủ tục hành chính và cho phép thực hiện nhiều thủ tục trong cùng một hồ sơ.
- Nghị định 117/2025/NĐ-CP về quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT – quy định cực kỳ quan trọng có hiệu lực từ 01/7/2025, tạo ra thay đổi căn bản trong cách thức nộp thuế đối với kinh doanh online.
Quy định đăng ký kinh doanh Online mới năm 2025
Các quy định về đăng ký kinh doanh online năm 2025 có nhiều thay đổi quan trọng, đặc biệt về thủ tục và đối tượng phải đăng ký. Tôi sẽ phân tích chi tiết để bạn nắm rõ trường hợp nào cần đăng ký và trường hợp nào được miễn.
Trường hợp bắt buộc đăng ký
Theo quy định mới của Luật Doanh nghiệp 2025, được hướng dẫn bởi Nghị định 168/2025/NĐ-CP, Thông tư 68/2025/TT-BTC, các trường hợp sau bắt buộc phải đăng ký kinh doanh:
- Hộ kinh doanh cá thể phải đăng ký khi có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên từ hoạt động kinh doanh thường xuyên. Khác với quy định trước đây, mức ngưỡng này được giữ nguyên nhưng cách tính toán được làm rõ hơn – tính theo tổng doanh thu từ tất cả các kênh bán hàng, không chỉ riêng online.
- Doanh nghiệp tư nhân và công ty bắt buộc đăng ký bất kể quy mô doanh thu. Nếu bạn có ý định kinh doanh lâu dài, mở rộng quy mô hoặc cần hóa đơn VAT (Value Added Tax – thuế giá trị gia tăng) để bán cho doanh nghiệp khác, việc thành lập doanh nghiệp là lựa chọn tối ưu.
- Kinh doanh ngành nghề có điều kiện như thực phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế luôn phải đăng ký và có giấy phép tương ứng, không phân biệt kênh bán hàng online hay offline.
Trường hợp không bắt buộc dăng ký
Các cá nhân có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm từ hoạt động kinh doanh không thường xuyên được miễn đăng ký hộ kinh doanh. Tuy nhiên, “không thường xuyên” được hiểu là hoạt động bán hàng mang tính chất tùy thời, không có kế hoạch kinh doanh dài hạn.
Bán hàng cá nhân như thanh lý đồ dùng cũ, bán nông sản tự trồng với quy mô nhỏ thường không thuộc diện phải đăng ký. Nhưng nếu bạn mua về để bán lại thường xuyên thì đã thuộc diện kinh doanh.
Quy định đặc thù đối với sàn TMĐT
Nghị định 117/2025/NĐ-CP quy định đối tượng áp dụng bao gồm: Tổ chức là nhà quản lý sàn giao dịch TMĐT, tổ chức là nhà quản lý nền tảng số có chức năng thanh toán. Điều này có nghĩa các sàn TMĐT phải đăng ký là tổ chức cung cấp dịch vụ TMĐT và thực hiện nghĩa vụ đại diện thu thuế.
- Website/app TMĐT riêng với doanh thu từ 3 tỷ đồng/năm phải đăng ký với Bộ Công Thương. Quy định này nhằm quản lý chặt chẽ hơn các sàn có quy mô lớn, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
- Fanpage Facebook, Zalo kinh doanh hiện chưa có quy định bắt buộc đăng ký riêng, nhưng chủ shop vẫn phải tuân thủ quy định đăng ký hộ kinh doanh/doanh nghiệp nếu đạt ngưỡng doanh thu.
Quy định thuế mới 2024-2025: Thay đổi căn bản
Đây là phần quan trọng nhất mà mọi người kinh doanh online cần nắm vững. Từ ngày 01/01/2025, các sàn thương mại điện tử sẽ chịu trách nhiệm khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho người bán hàng hoạt động trên nền tảng của họ. Thay đổi này có tác động rất lớn đến cách thức nộp thuế của hàng triệu người bán hàng online.
Nghĩa vụ thuế theo nghị định 117/2025/NĐ-CP
Từ ngày 1/7/2025 tổ chức quản lý nền tảng thương mại điện tử trong và ngoài nước thuộc đối tượng khấu trừ, nộp thuế thay có trách nhiệm: Khấu trừ, nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) với mỗi giao dịch cung cấp hàng hóa, dịch vụ phát sinh doanh thu trong nước. Khấu trừ, nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
- Sàn TMĐT có chức năng thanh toán như Shopee, Lazada, Tiki sẽ tự động khấu trừ thuế ngay khi thanh toán cho người bán. Mức thuế suất áp dụng là 1,5%. Trong đó, thuế giá trị gia tăng (GTGT) chiếm 1%, còn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là 0,5%.
- Sàn TMĐT không có chức năng thanh toán như Facebook, Zalo thì người bán phải tự kê khai và nộp thuế. Điều này có nghĩa bạn bán hàng qua Facebook vẫn phải tự làm thủ tục thuế như trước.
- Các nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam cũng phải đăng ký và nộp thuế. Quy định này nhắm vào các ông lớn công nghệ như Google, Facebook khi cung cấp dịch vụ quảng cáo online.
Cơ chế khấu trừ thuế tự động
Đây là điểm mới nhất và quan trọng nhất của quy định 2025. Thay vì người bán tự đi kê khai thuế hàng tháng, giờ đây sàn TMĐT sẽ tự động trừ thuế từ số tiền thanh toán.
- Ví dụ thực tế: Bạn bán một sản phẩm 100.000 đồng trên Shopee. Shopee sẽ tự động khấu trừ 1.500 đồng thuế (1% thuế GTGT + 0,5% thuế TNCN) và chỉ thanh toán cho bạn 98.500 đồng. Số thuế 1.500 đồng này Shopee sẽ nộp thay bạn cho cơ quan thuế.
- Lợi ích: Người bán không cần làm thủ tục kê khai thuế phức tạp, tiết kiệm thời gian và chi phí. Không lo bị phạt vì nộp thuế chậm hoặc sai sót.
- Lưu ý: Số thuế này được tính trên doanh thu, không phải lợi nhuận. Nghĩa là dù bạn lỗ, bạn vẫn phải nộp thuế theo tỷ lệ này.
Loại thuế và mức thuế chi tiết
| Loại thuế | Đối tượng | Mức thuế | Ghi chú |
| Thuế GTGT | Tất cả hàng hóa, dịch vụ | 1% | Giảm từ 10% xuống 8% đến hết tháng 6/2025 |
| Thuế TNCN | Cá nhân kinh doanh | 0,50% | Tính trên doanh thu |
| Lệ phí môn bài | Hộ kinh doanh | 1 triệu đồng/năm | Nộp một lần |
| Thuế TNDN | Doanh nghiệp | 20% (15% cho doanh thu < 3 tỷ, 17% cho 3-50 tỷ) | Tính trên lợi nhuận |
Thay đổi quan trọng về ngưỡng chịu thuế: Từ 01/01/2026, hộ và cá nhân kinh doanh có tổng doanh thu trong năm không vượt quá 200 triệu đồng sẽ được miễn nộp thuế GTGT, thay thế cho quy định trước đó là 100 triệu đồng.
Xem thêm: Bán hàng online có đóng thuế không?
Các quy định khác về luật kinh doanh Online cần lưu ý
Ngoài thuế và đăng ký kinh doanh, kinh doanh online còn phải tuân thủ nhiều quy định khác về quảng cáo, bảo vệ người tiêu dùng và an ninh mạng. Việc nắm rõ các quy định này giúp bạn tránh vi phạm pháp luật.
Quy định về quảng cáo
Quảng cáo sản phẩm phải tuân thủ Luật Quảng cáo 2012. Nghiêm cấm quảng cáo thực phẩm chức năng, mỹ phẩm có tác dụng như thuốc chữa bệnh. Đặc biệt, không được sử dụng từ ngữ như “chữa khỏi”, “đặc trị”, “thần dược” đối với các sản phẩm không phải là thuốc.
- Livestream bán hàng phải tuân thủ quy định về nội dung, không được có hành vi lôi kéo, ép buộc người xem mua hàng. Người livestream phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của thông tin sản phẩm.
- Quảng cáo trên mạng xã hội phải ghi rõ “Quảng cáo” hoặc “AD” nếu được trả tiền. Không được tạo tài khoản giả mạo để đánh giá sản phẩm.
Bảo vệ người tiêu dùng
Chính sách đổi trả phải được niêm yết rõ ràng. Từ 1/6/2025: Hộ kinh doanh có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng có mức doanh thu hằng năm từ 01 tỷ đồng trở lên phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.
- Bảo hành sản phẩm phải có giấy tờ chứng minh, không được từ chối bảo hành vô lý. Đặc biệt với điện tử, điện lạnh phải có tem bảo hành chính hãng.
- Xử lý khiếu nại phải có quy trình rõ ràng, trả lời trong 15 ngày làm việc kể từ khi nhận được khiếu nại của khách hàng.
An ninh mạng
Bảo mật thông tin khách hàng là yêu cầu bắt buộc. Không được chia sẻ thông tin cá nhân của khách hàng cho bên thứ ba mà không có sự đồng ý.
- Website thương mại phải có chính sách bảo mật, điều khoản sử dụng rõ ràng. Nếu thu thập thông tin cá nhân của hơn 500 người/ngày phải thông báo với cơ quan chức năng.
- Thanh toán online phải sử dụng cổng thanh toán được cấp phép. Không được lưu trữ thông tin thẻ tín dụng của khách hàng trên hệ thống không đảm bảo an toàn.
Hướng dẫn thủ tục thực hiện
Phần này tôi sẽ hướng dẫn cụ thể các bước thực hiện thủ tục đăng ký và kê khai thuế. Đây là thông tin thực tế nhất giúp bạn áp dụng ngay vào hoạt động kinh doanh.
Đăng ký hộ kinh doanh
- Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ gồm Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh theo mẫu mới tại Thông tư 68/2025/TT-BTC; Bản sao văn bản ủy quyền của thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh đối với trường hợp hộ kinh doanh do các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập.
- Bước 2: Trường hợp nộp hồ sơ đăng ký doanh nghiệp bằng bản giấy, người nộp hồ sơ xuất trình thẻ Căn cước hoặc thẻ Căn cước công dân hoặc sử dụng căn cước điện tử theo quy định pháp luật.
- Bước 3: Nộp hồ sơ tại Phòng Đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh/thành phố hoặc online qua Cổng dịch vụ công.
Thời gian xử lý: 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Lệ phí 100.000 đồng.
Đăng ký Website thương mại điện tử
Đối với website/app TMĐT có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm:
- Bước 1: Đăng ký tên miền .vn hoặc sử dụng tên miền quốc tế đã đăng ký.
- Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ gồm giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, mô tả chi tiết hoạt động website, cam kết tuân thủ pháp luật.
- Bước 3: Nộp hồ sơ tại Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương.
Lưu ý: Phải thông báo thay đổi khi có sửa đổi về địa chỉ, người đại diện, ngành nghề kinh doanh.
Kê khai thuế đối với sàn không có chức năng thanh toán
Đối với việc bán hàng qua Facebook, Zalo mà không qua sàn TMĐT có chức năng thanh toán:
- Đăng ký mã số thuế: Thực hiện tại Chi cục Thuế theo địa chỉ thường trú. Cần có Căn cước công dân, giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh (nếu có).
- Kê khai hàng tháng: Sử dụng tờ khai thuế GTGT và TNCN theo mẫu quy định. Thời hạn nộp trước ngày 20 của tháng sau.
- Mức thuế áp dụng: Tương tự như trên sàn TMĐT – 1% thuế GTGT và 0,5% thuế TNCN tính trên doanh thu.
- Sổ sách kế toán: Có thể áp dụng chế độ kế toán đơn giản, ghi chép doanh thu, chi phí cơ bản. Lưu giữ chứng từ bán hàng, hóa đơn mua hàng ít nhất 5 năm.
Kết luận
Năm 2025 đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong pháp luật kinh doanh online tại Việt Nam. Luật sửa đổi số 76/2025/QH15 có hiệu lực từ ngày 01/07/2025 cùng với Nghị định 117/2025/NĐ-CP về quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT đã tạo ra một khung pháp lý hoàn chỉnh và hiện đại hơn.
- Những thay đổi tích cực bao gồm: việc sàn TMĐT nộp thuế thay giúp đơn giản hóa thủ tục cho người bán; tăng ngưỡng miễn thuế GTGT từ 100 triệu lên 200 triệu đồng; đơn giản hóa thủ tục đăng ký doanh nghiệp và hộ kinh doanh.
- Những thách thức cần lưu ý: người kinh doanh cần nắm rõ quy định để tránh vi phạm; việc khấu trừ thuế tự động có thể ảnh hưởng đến dòng tiền; cần cập nhật thường xuyên các quy định mới.
- Lời khuyên cuối cùng: Hãy chủ động tìm hiểu và tuân thủ đúng pháp luật ngay từ bây giờ. Kinh doanh online bền vững không chỉ dựa vào sản phẩm tốt mà còn phải có sự tuân thủ pháp luật nghiêm túc. Nếu có thắc mắc, hãy tham khảo ý kiến của luật sư hoặc chuyên gia thuế để được hướng dẫn phù hợp với tình hình cụ thể của bạn.
Thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ với quy mô vượt 25 tỷ USD năm 2024. Việc có khung pháp lý rõ ràng sẽ tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành.
